Petrol… Rus ordusunun Avrupa'nın en büyük nükleer merkezini bombaladığı ve yangın çıktığı haberi petrolün yeniden yükselmesine neden oldu. Enerji fiyatları önemli ölçüde daha yüksek seviyelere çıkıyor. İran petrolü gibi dengeleyici olabilecek faktörler henüz devrede değil. Gerginlikler daha da yükselirse veya yaptırımlar Rusya'nın enerji sektörünü hedef alırsa, fiyat dengesinin daha da yukarı çıkabileceğini söyleyebiliriz. Net petrol tüketicileri veya ithalatçıları, yüksek petrol fiyatlarının ekonomik büyümeyi baskıladığını göreceklerdir.
Enflasyon, ekonomik ve operasyonel riskler… CBR FX rezervlerini ve Rusya'nın egemen servet fonunu hedef alan yaptırımlar ülkenin dış tamponlarını aşındırdı ve döviz rezerv kapsamı artık yetersiz. Bu nedenle, net petrol üreticisi veya ihracatçısı olan bir ülke olmasına rağmen durumu olumlu bir şekilde kullanabilmesi anlamında hareketi olmayacaktır. Rusya/Ukrayna krizi, başta petrol olmak üzere diğer bazı önemli emtialar için olası arz kesintileri konusunda endişe yarattı. Petrol fiyatlarında sürekli bir artış potansiyeli küresel enflasyon üzerinde daha belirgin bir etkide bulunacaktır. Petrol, kömür ve doğal gazının çoğunu doğrudan Rusya'dan nasıl ithal eden Euro Bölgesi'nin enerji fiyatlarındaki mevcut artışa ne kadar duyarlı olduğunu düşünecek olursak, yerel enflasyonist baskılarda ek bir artış riski ve daha yavaş büyüme riski anlamına gelecektir. Enflasyonun yüksek enerji fiyatlarından, aynı zamanda gıda fiyatlarının yanı sıra seçilmiş değerli metal fiyatlarından etkilenmesi muhtemeldir.
Rusya ile olan ticaret yaptırımlar nedeniyle durakladı ve alternatif kaynaklar devreye alınsa bile ulaştırma, havayolu masrafları gibi etmenler yüksek fiyatlardan kaçınılamamasına neden olacaktır. Birçok uluslararası şirketin yaptırımlar nedeniyle operasyonel ve finansal yeniden planlama yapmak zorunda kalacağını da belirtelim.
Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Meksika, petrol üretimi ve tüketim açısından dengeye yakındır ve yerel kaynaklara erişim itibariyle dışarıya bağımlılıkları azdır. Bunun sonucu olarak, yüksek petrol fiyatlarından daha ılımlı olumsuz etkiler hissedeceklerdir.
Brent petrol, Hollanda TTF doğalgaz fiyatları ve HRC işlenmiş çelik endeksi karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg
Sonuç? Enflasyon yalnızca kısa vadede artmıyor, aynı zamanda tedarik zincirindeki darboğaz korkuları da uzun vadeli enflasyon beklentilerini artırıyor. Daha yüksek enerji fiyatları ve düşük işletme ve tüketici güveni, ekonomik büyümeyi önceki öngörülerin altına çekecektir. Merkez bankalarının politika kaydırması zorlaşacaktır. Çünkü hem enflasyon nedeniyle parasal sıkılaşma ertelenemiyor, hem de jeopolitik kriz eksenli ekonomik büyüme risklerini hesaba katmak durumundalar. Uzun vadeli enflasyon beklentileri yükseldikçe bu konudaki zorlanma aralığı da artacak ve faiz artırımları daha sakin ve yavaş şekilde ilerleyecektir.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
