Cari açık, turizm gelirindeki artış sayesinde Temmuz ayında keskin bir şekilde daraldı. Turizm gelirlerinin önemli katkısının hizmet dengesini iyileştirici etkisi, dönemsel bazda cari fazla verilmesi beklentisini destekliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanan verilere göre, yabancı turist gelişleri Temmuz'da bir önceki yılın aynı ayında 1 milyondan az iken Temmuz ayında 4,36 milyona yükseldi. Hizmet ticareti dengesi, geçen yılki 295 milyon USD'den 2,95 milyar USD fazla vererek turizm ve diğer hizmetlerdeki toparlanmanın Türkiye'nin dış dengesizliklerindeki iyileşmede rolünü vurguladı. Aynı zamanda, ihracattaki güçlü artış etkisi iki ana cari işlemler dengesi kaleminde olumlu gelişmeler görmemizi sağlıyor. Dış talep koşullarındaki iyileşme ve geçen yılın kötü etkilerinin hafiflemesinin dış ticaret dengesi konusunda avantaj sağladığını söyleyebiliriz. İthalat açısından ise; altın ithalatı etkisi elemine olmasına rağmen talep esnekliği bulunmayan enerji maliyetlerindeki artış ve iç talep koşullarının etkisini gözlemlemekteyiz. Söz konusu dinamikler, iyileşmeyi sınırlamaktadır. Bir sonraki ay için; Ticaret Bakanlığı’nın Ağustos ayı öncü dış ticaret verileri, geçen yıla göre ihracatın %51,8, ithalatın %23,8 arttığını ve aylık dış ticaret açığının %31,7 gerilediğini göstermişti.
Finansman tarafında doğrudan yatırım kaynaklı net girişler Temmuz ayında 1,03 milyar USD olarak gerçekleşirken, portföy tarafında 1,93 milyar USD net giriş olduğu görülmektedir. Hisse senetlerinde net satış 93 milyon USD olurken, borçlanma araçlarında ise 439 milyon USD’lik net alış yapılmıştır. Resmi rezervler net portföy girişlerinin 1,93 milyar USD'ye ve doğrudan yabancı yatırımın 1,03 milyar USD’ye ulaşmasıyla Temmuz ayında bir önceki aya göre 6,7 milyar USD arttı. Temmuz 2021 döneminde cari işlemler dengesi 683 milyon USD açık verirken, net hata ve noksan yani bilinmeyen bir kaynaktan gelen sermaye hareketleri, aylık 2,52 milyar USD’lık giriş gösterdi. Yılın ilk 7 ayında net hata ve noksandan kaynaklanan girişler 8,02 milyar USD oldu.
Ödemeler dengesi… Kaynak: TCMB, Bloomberg
Cari dengedeki iyileşme eğiliminin Ağustos ayında da sürmesini bekleriz. Salgının hissedilen etkilerinin azalması ile beraber dış talep ihracatımızı olumlu etkilerken, turizm sektöründeki olumlu gelişmeler de dönemsel katkı sunmaya devam edecektir. İthalat açısından, altın ithalatının azalan etkisi manşet verideki eğilimi geçen seneye göre iyileştirirken enerji ve hammaddeyle ilgili kalemler artış etkisini devam ettirecektir. Turizm sezonu Ağustos’u da içine aldığından, hizmet dengesindeki iyileşme etkisini görmeye devam edeceğiz. Finansman tarafında; Haziran döneminden sonra küresel piyasalardaki olumlu hareketler çerçevesinde portföy tarafında net giriş etkisi gözlemledik. Eylül ayından sonra ise küresel sermaye hareketlerinde gelişmekte olan ülkeler aleyhinde, alınacak para politikaları etkisiyle hareketler görebiliriz. Hem doğrudan yatırımdaki, hem portföy girişlerindeki olumlu etki Temmuz’da rezerv kullanımı ihtiyacını azaltmış görünüyor. Resmi rezervlerdeki artış etkisi, SDR ve swap anlaşmaları sayesinde ödemeler dengesi verilerinde de takip eden aylarda gözlemlenecektir. Dolayısıyla, ödemeler dengesinde Temmuz ayı ana kalemler olan dış ticaret açığı ve hizmet dengesine ek olarak, olumlu finansman görüntüsüyle de desteklenmiştir. Ağustos ayında benzer etkilerin cari dengeyi olumlu noktada tutmaya devam etmesini bekleriz.
Karşılaştırmalı ihracat (mavi), ithalat (siyah) ve turizm gelirleri (yeşil)… Kaynak: TCMB
Kaynak Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
